Η διατροφή αποτελεί ένα θεμέλιο για την υγεία και την ευημερία, τόσο στους ανθρώπους όσο και στα κατοικίδια ζώα, και για να γίνει αυτό σωστά καλό είναι να παίρνουμε συμβουλές από ανθρώπους με εξειδικευμένες γνώσεις. Έτσι, ήρθαμε σε επαφή και πήραμε συνέντευξη με ειδικό στον τομέα της κτηνιατρικής διατροφής την κα Σταυριάννα Μανωλάκου την οποία με μεγάλη χαρά καλωσορίζουμε και την ευχαριστούμε για το χρόνο της.
Στη συνέντευξη μας, η κα Μανωλάκου απαντά σε σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τη σημασία της σωστής διατροφής, τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της φυσικής διατροφής και το ποιο είδος τροφής είναι κατάλληλο για κάθε ηλικία, φυλή και κατάσταση υγείας του κατοικίδιου ζώου. Ας αφεθούμε λοιπόν στη σοφία και την εμπειρία της κα Μανωλάκου, καθώς μαθαίνουμε για το συναρπαστικό κόσμο της κτηνιατρικής διατροφής.
Πόσο σημαντική είναι η σωστή διατροφή (ποιοτικά και ποσοτικά).
Όπως και σε εμάς, έτσι και στα ζώα η διατροφή είναι το α και το ω για την καλή υγεία του οργανισμού. Με πλήρη και ισορροπημένη διατροφή, μπορούμε να διαχειριστούμε διάφορες ασθένειες, όπως η νεφρική νόσος, να προλάβουμε ασθένειες, όπως η παχυσαρκία είτε να τις εξαλείψουμε εντελώς, όπως η τροφική αλλεργία.
Η φυσική τροφή δεν είναι ακόμη πολύ διαδεδομένη στη χώρα ποια τα θετικά και ποια τα αρνητικά αυτών;
Η φυσική διατροφή μπορεί να θεωρηθεί η καλύτερη επιλογή για την υγεία του σκύλου μας, με την προϋπόθεση ότι θα γίνει σωστά. Εάν αποτελείται από πλήρεις και ισορροπημένες συνταγές, σχεδιασμένες για τις θρεπτικές ανάγκες του σκύλου μας, δεν υπάρχει καμία απολύτως αντένδειξη ή μειονέκτημα χορήγησής της. Αντιθέτως, τα πλεονεκτήματα είναι πολλά. Ως φυσική τροφή, δεν έχει υποβληθεί σε έντονη θερμική επεξεργασία, με αποτέλεσμα να απορροφάται στο μέγιστο βαθμό από τον οργανισμό. Σε ένα γεύμα φυσικής διατροφής, μπορούμε να ξέρουμε ακριβώς τι υλικά περιλαμβάνονται, σε αντίθεση με τις βιομηχανοποιημένες τροφές. Επίσης, η φυσική τροφή είναι πολύ γευστική με αποτέλεσμα να το απολαμβάνει περισσότερο ο σκύλος μας, ειδικά αν είναι κάπως «δύσκολος» με το φαγητό, είτε λόγω προτίμησης είτε λόγω πάθησης.
Ποιο είδος τροφής ταιριάζει καλύτερα στην ηλικία, τη φυλή και την κατάσταση της υγείας του κατοικίδιου ζώου?
Οι διατροφικές ανάγκες διαφοροποιούνται με βάση την ηλικία του ζώου, το στάδιο ζωής (πχ, εγκυμοσύνη), το επίπεδο δραστηριότητας και την τυχόν παρουσία ασθένειας.
Τα κουταβάκια, ως νεαρά ζώα σε ανάπτυξη, έχουν αυξημένες ανάγκες σε πρωτεΐνες, λιπαρά και πολλά μέταλλα ενώ, από την άλλη πλευρά, ένας σκύλος άνω των 10 ετών χρειάζεται περισσότερες φυτικές ίνες, προκειμένου να λειτουργεί ομαλά η χλωρίδα του εντέρου του (η οποία συχνά εξασθενεί λόγω πτώσης του ανοσοποιητικού). Ένας σκύλος με χαμηλό επίπεδο δραστηριότητας έχει λιγότερες θερμιδικές ανάγκες από ένα σκύλο που αθλείται τακτικά. Κάθε πάθηση έχει τις δικές της απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά, πχ στη νεφρική νόσο χρειαζόμαστε περιορισμό πρόσληψης πρωτεΐνης και φωσφόρου, στην καρδιακή νόσο περιορισμένη πρόσληψη νατρίου κλπ. Οι περισσότερες από τις παραπάνω απαιτήσεις μπορούν να καλυφθούν με όλα τα είδη τροφής (ξηρά τροφή/κονσέρβα, ωμή τροφή, μαγειρευτή τροφή), εφόσον η τροφή είναι σχεδιασμένη κατάλληλα. Όσον αφορά τις βιομηχανοποιημένες τροφές (κροκέτες/κονσέρβες), υπάρχουν πολυάριθμες επιλογές στο εμπόριο, τόσο για υγιή όσο και για ασθενή ζώα. Όσον αφορά τις φυσικές τροφές (ωμές/τροφές), οι επιλογές είναι αισθητά λιγότερες, ειδικά για την περίπτωση ασθενών ζώων. Εάν δεν υπάρχει κατάλληλη εμπορική επιλογή, τότε είναι εφικτός ο σχεδιασμός ειδικής σπιτικής, ωμής ή μαγειρευτής, συνταγής από κτηνίατρο διατροφολόγο.
Υπάρχουν συμπληρώματα διατροφής που μπορεί να ωφελήσουν το κατοικίδιο;
Τα συμπληρώματα διατροφής περιέχουν θρεπτικά συστατικά σε συγκεκριμένη συγκέντρωση, ώστε να εξυπηρετήσουν ένα διατροφικό σκοπό, όπως, πχ, η αύξηση του επιπέδου μιας βιταμίνης στην οποία το σώμα έχει έλλειψη (όπως ένα συμπλήρωμα βιταμίνης B12), η ενίσχυση της λειτουργίας των αρθρώσεων (όπως ένα συμπλήρωμα χονδροϊτίνης - γλυκοζαμίνης) ή η βελτίωση της εικόνας του δέρματος (όπως ένα συμπλήρωμα Ω3 λιπαρών οξέων).
Το κατά πόσο ένα ζώο χρειάζεται συμπλήρωμα διατροφής εξαρτάται από τον ίδιο τον οργανισμό και φυσικά, από την τροφή του. Εάν το ζώο τρέφεται με μία πλήρη και ισορροπημένη εμπορική τροφή, δηλαδή μία τροφή που περιέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά (αμινοξέα, λιπαρά οξέα, μέταλλα, βιταμίνες) τότε δεν χρειάζεται κάποιο συμπλήρωμα διατροφής. Εάν το ζώο δεν τρώει εμπορική τροφή, πχ εάν ο κηδεμόνας του κάνει σπιτική τροφή (ωμή ή μαγειρευτή), τότε πιθανότατα χρειάζεται να προστεθούν κάποια συμπληρώματα στη δίαιτα, μιας και είναι ανέφικτο να καλυφθούν όλες οι απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά από μία ημερήσια σπιτική συνταγή.
Επίσης, ακόμα και αν η διατροφή του ζώου είναι πλήρης, υπάρχει η περίπτωση να υφίσταται κάποια ιδιαίτερη απαίτηση, όπως, πχ, ευαίσθητες αρθρώσεις, έντονη τριχόπτωση ή έντονη σωματική δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει ότι οι ανάγκες του οργανισμού σε κάποιο/α θρεπτικά συστατικά είναι υψηλότερες από τις βασικές και ίσως ένα συμπλήρωμα διατροφής να είναι απαραίτητο.
Μπορείτε να δώσετε καθοδήγηση σχετικά με την μερίδα τροφής του κατοικίδιου, ώστε να αποφύγουμε την παχυσαρκία;
Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα της τροφής αναγράφεται υποχρεωτικά πάνω στη συσκευασία του εκάστοτε προϊόντος και διαφέρει από τροφή σε τροφή, λόγω του διαφορετικού θερμιδικού περιεχομένου του κάθε προϊόντος. Φυσικά, οι οδηγίες της συσκευασίας είναι απλώς ένα σημείο εκκίνησης και ίσως χρειαστεί να προσαρμόσουμε την ποσότητα ανάλογα με τις ανάγκες του σκύλου μας, όπως η ηλικία, το βάρος και το επίπεδο δραστηριότητας. Προς αποφυγή της παχυσαρκίας, είναι εξαιρετικά σημαντική η τήρηση της ημερήσιας ποσότητας, την οποία μπορούμε να μοιράζουμε σε επιμέρους γεύματα την ημέρα. Προτείνεται να ζυγίζουμε την ημερήσια ποσότητα τροφής είτε με ζυγαριά κουζίνας είτε με τον ειδικό δοσομετρητή, ο οποίος πρέπει να αφορά το συγκεκριμένο προϊόν τροφής. Η χρήση δοσομετρητή άλλης τροφής ενέχει τον κίνδυνο λανθασμένου υπολογισμού της ποσότητας, διότι οι δοσομετρητές συνήθως είναι βαθμονομημένοι με βάση το ύψος της κροκέτας, το οποίο διαφέρει από προϊόν σε προϊόν.
Εξίσου προσεκτικοί πρέπει να είμαστε στη χορήγηση λιχουδιών, μιας και η αυξημένη ποσότητα τους ενέχει το κίνδυνο ανεπιθύμητης αύξησης του σωματικού βάρους (λόγω της περίσσειας θερμίδων) αλλά και παγκρεατίτιδας (μιας και οι παραπάνω θερμίδες αποθηκεύονται ως λίπος στο σώμα). Η αντικατάσταση μέρους της κύριας τροφής με λιχουδιές ώστε να μη μειωθούν οι δεύτερες δεν αποτελεί λύση, διότι οι λιχουδιές δεν είναι πλήρεις θρεπτικά, με αποτέλεσμα το ζωάκι μας να μην τρέφεται σωστά μακροπρόθεσμα.
Οι σκύλοι στην Ελλάδα έχουν διαφορετικές διατροφικές ανάγκες ανάλογα με το πού βρίσκονται και τις καιρικές συνθήκες στις οποίες είναι; Αν ναι, πώς πρέπει να προσαρμόσουμε τη διατροφή τους;
Σε περιοχές που η θερμοκρασία περιβάλλοντος είναι αυξημένη, ειδικά το καλοκαίρι, η όρεξη για τροφή μειώνεται και η ανάγκη για νερό αυξάνεται, ενώ στις περιοχές που επικρατούν χαμηλές θερμοκρασίες, οι ημερήσιες απαιτήσεις σε θερμίδες αυξάνονται, λόγω της προτεραιότητας του οργανισμού για επαρκή θερμότητα. Επίσης, οι διακυμάνσεις της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος επηρεάζουν και την τριχόπτωση, με αποτέλσμα, αναλόγως λοιπόν την εποχή, ο σκύλος να έχει αυξημένες απαιτήσεις σε θρεπτικά συστατικά που ενισχύουν το τρίχωμα, όπως τα Ω3 λιπαρά οξέα, οι βιταμίνες C και D και ο ψευδάργυρος.
Έχετε να προτείνετε τρόφιμα ή συμπληρώματα που μπορούν να βελτιώσουν τη συνολική υγεία του κατοικιδίου;
Υπάρχουν πολλά τρόφιμα ασφαλή για τα ζώα, τα οποία είναι εξαιρετικά ωφέλιμα για τον οργανισμό τους μιας και αποτελούν φυσικές πηγές θρεπτικών συστατικών. Το αυγό είναι εξαιρετική πηγή απαραίτητων αμινοξέων και βιταμινών – άλλωστε μην ξεχνάμε πως αποτελεί την πρωτεΐνη με την υψηλότερη βιολογική αξία!- και το κεφίρ περιέχει προβιοτικά ωφέλιμα για την εντερική χλωρίδα. Η κολοκύθα είναι πλούσια πηγή φυτικών ινών, το μπρόκολο παρέχει ασβέστιο και η μπανάνα κάλιο. Η κόκκινη πιπεριά, η φράουλα και τα μύρτιλλα είναι οι απόλυτες πηγές της αντιοξειδωτικής βιταμίνης C, η οποία – αν και δεν είναι απαραίτητη στον οργανισμό του σκύλου διότι συντίθεται στο σώμα – είναι εξαιρετικά χρήσιμη στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και την αντιμετώπιση ασθενειών. Οι σπόροι Chia και οι ηλιόσποροι παρέχουν καλά λιπαρά και βιταμίνη Ε. Οι σαρδέλες, ο μπακαλιάρος, ο σολομός και τα αντίστοιχα έλαια τους παρέχουν Ω3 λιπαρά οξέα, γνωστά για την αντιφλεγμονώδη δράση τους. Υπό τις προϋποθέσεις ότι το κατοικίδιό μας δεν είναι αλλεργικό σε κάποιο από αυτά τα τρόφιμα και οι χορηγούμενες ποσότητες δεν ξεπερνούν το συνιστώμενο όριο (το οποίο διαφέρει σε κάθε ζώο και θα πρέπει να το προσδιορίσουμε με τον/την κτηνίατρο μας), ο οργανισμός μπορεί να επωφεληθεί σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό από την προσθήκη τους στη διατροφή!
